მარტვილელი ქალი პარიზში

ჟურნალ დროშის 1985 წლის დეკემბრის ნომერში გამოქვეყნდა პოეტ დავით მაღრაძის ლექსი „სამშობლოში დაბრუნება“, რომელსაც ასეთი ეპიგრაფი ახლავს: „ვუძღვნი ქალბატონ ლუბა აბდუშელიშვილს, რომელიც ახალგაზრდა განშორდა საქართველოს და სამოცი წლის მერე დაუბრუნდა მას“.                                                                                                   

   ლექსში საოცრად თბილად და ემოციურად არის დახატული ნოსტალგიით გაწამებული ქართველი ქალის სახე:

                                „ცრემლში იფურცლება

                                  წარსულის ალბომი,

                                  მკათათვე ტყეშია

                                  თვალებმინამული,

                                  ბავშვობა ედება

                                  ბებერ გულს სალბუნად

                               - მადამ, გენატრებათ მამული?

    მშვენივრად არის გააზრებული შემდეგი სტრიქონებიც:

                                 ბალახში დაეძებთ

                                  პატარა ნაფეხურს,

                                   რა შეინახავდა

                                   იმდენი წლის მერე,

                                   ნუთუ მიაგენით?

                                  -ვიპოვე!

                                  -აფერუმ!

                                   ცრემლები ჩამოსდით

                                   საფლავში ქიმერებს.

  

მათ, როგორც ქველმოქმედთ, მარტვილში ბადალი არ ჰყავთ

მე-19 საუკუნის დასასრულსა და მე-20 საუკუნის პირველ ნახევარში მარტვილში მოღვაწეობდნენ ისეთი პატრიოტი და ქველმოქმედი ადამიანები, როგორებიც იყვნენ:

      ანტონ კეკელია -- სასულიერო მოღვაწე და განმანათლებელი, სამეგრელოში, მათ შორის მარტვილის სხვადასხვა სოფელში გახსნა 15 სკოლა. საკუთარი სახსრებით გააგზავნა სერგი დანელია სასწავლებელში.

         დარია ფაღავა -- საზოგადო მოღვაწე, მექი ფაღავას მეუღლე, ეხმარებოდა ღარიბ სტუდენტებს ფინანსურად, იყო ქუთაისის საჯარო ბიბლიოთეკის ერთ-ერთი დამაარსებელი.

       დიმიტრი ბერულავა -- საზოგადო მოღვაწე, გახსნა სკოლები ახუთსა და კურზუში.

      კონდრატე ჩაჩიბაია -- ბლაღოჩინი, შემდეგში მასწავლებელი, ცნობილი საზოგადო მოღვაწე და ქველმოქმედი. კიწიაში საკუთარ მამულში გახსნა სკოლა.

   

იოსებ ბროდსკი ქართულად და მეგრულად

                   ***   

            Мать говорит Христу:

     -- Ты мой сын или мой

     Бог? Ты прибит к кресту.

     Как я пойду домой?

     Как ступлю на порог,

     не поняв, не решив:

     ты мой сын или Бог?

     То есть мертв или жив?

     Он говорит в ответ:

     -- Мертвый или живой,

     разницы, жено, нет.

     Сын или Бог, я твой.

                              

    

  ***

 -  ჩემი ძე ხარ თუ ღმერთი­

 ქრისტეს მიმართავს დედა

-   მე სახლში როგორ წავიდე

როცა   ამ დღეში  გხედავ

-  როცა არ ვიცი ჯვარგაკრულს

თუ რას გიმზადებს ბედი.

ცოცხალი  ხარ  თუ  მკვდარი

ჩემი ძე ხარ თუ ღმერთი

ის კი პასუხად ეტყვის:

-  რა განსხვავება არი

შენი  ვარ, ძე თუ ღმერთი

ცოცხალი ვარ თუ მკვდარი.

        თარგმნა ფაუსტ ნადარაიამ   

                                                                                                                                        

  *** 

- ჩქიმი სქი  რექ ვარ ღორონთი!

 ქრისტეს უჩიებ  დიდა.

-   სი ჯვარს  რექ მიკოჭკადილი

მა უჩა მუჭო ვიდა.

ვამიჩქუ ოკო ქიგებგე

მუ ჭირს რექ მერინელი

ჩქიმი სქი  რექ ვარ ღორონთი

ღურელი რექ ვარ თელი.

ქრისტექ პასუხო დიდას

სიტყვა უგამუ  სკვამი:

-  სქან სქი ვორექ  ვარ ღორონთინ,

-  ქოგიჩქუ ვორექ სქანი.

                                                გინოთანგუ  ფაუსტ ნადარაიაქ

მარტვილში მოღვაწე ავტორები (პირველი გამოცემა)

 "ფასს დასდებს ბოლოს ქვეყანა

ვისაც რა დაგვითესია"

                                                         ვაჟა

              redaqtorisagan

  mar­tvi­li da mi­si mo­nas­teri di­di sa­gan­ma­naT­leb­lo ke­ra iyo uZ­ve­le­si dro­i­dan. Mmar­tvil­ma ara­er­Ti ga­mo­Ce­ni­li po­li­ti­ku­ri moR­va­we, po­e­ti, mwe­ra­li, msa­xi­o­bi, mxat­va­ri, spor­tsme­ni da sxva pro­fe­si­is ada­mi­a­ni aRu­zar­da de­da­sam­Sob­los, ro­mel­Ta Se­sa­xeb bev­ri da­we­ri­la da da­i­we­re­ba ki­dec. mag­ram rac Se­e­xe­ba fa­ust na­da­ra­i­as wi­nam­de­ba­re wigns aq sa­u­ba­ria ara ra­i­o­nis ga­reT moR­va­we war­ma­te­bul mar­tvi­le­leb­ze, ara­med mxo­lod mar­tvil­Si mcxov­reb im ga­mor­Ce­ul Se­moq­med ada­mi­a­neb­ze, rom­le­bic aq, mSob­li­ur ra­i­on­Si moR­va­we­o­ben da qmni­an Ta­vi­anT did­sa Tu mci­re na­war­mo­e­bebs.

   wig­nSi sul 33 mar­tvi­le­li av­to­ria war­mod­ge­ni­li (ro­mel­Ta­gan 15 uk­ve Cvens So­ris aRar aris). aR­sa­niS­na­via, rom bev­ri maT­ga­nis po­e­tu­ri Tu pro­za­u­li na­war­mo­e­be­bi di­di xa­nia ra­i­o­nis ga­re­Tac gax­mi­an­dnen.

   gvje­ra, mkiTx­ve­li uTu­od da­in­te­res­de­ba ma­Ti Se­moq­me­de­biT.

მიჸორქ

მიჸორქ დო მიჸორქ, მუჭოთ

მეურს ბორჯი დო შვანი,

ხოლო უმოსო მიჸორს

სქანი შხვართალა ტანი,

სკან კიროკილი თუმა,

 თოლეფი  გიშერიში,

ღვანწკეფი ყანავათი

ჭყონტორო ვარდეფიში.

სქანი ჭვიჭვალი სახე,

სქანი ხელეფი სკვამი,

მა ოკო მიკებუდას

ბროლიშ კითები სკანი.

მა სი თინერო მიჸორქ,

ვამარაგადე ნინათ

კარკაცი მიჸორს სკანი

ირზაფებუქუნ თინათ

სკანი გოძიცა ართი,

ანათენს უკუმელას

მოწყენა ორუმუანს,

უმუნაფ თუთარჩელას.

მიჸორქ , მიჸორქ დო თაში

მეჸოროფებუქ ირო

უსკანეთ თე ქიანა

მუთუნი ვარე ჩქიმო.

სიზმარო სი გიძახუქ

დო ცხადო სკანდე ვფირქენქ

ჩქიმი დიდებაქ, სახელქ

სი გუგგალუუ ირფელქ

შემილებ სქანგურშენი

ირფერს ევოღე ხენი

ჩქიმო მუთუნი ვარე

სი ვეშერწირენ ფერი.

სკანი  წუხებათ ვწუხენქ,

სკანი ხიოლით ვხარენქ

მა მუს ვინარტენქ მეტის, -

სკანი  ჸოროფას ხვალე.

სკან აკაბუცხა წყენას

ჯაბება მოჸუნს ბრელი,

ჩილამურეფი ჩქიმი

ჭვემათ რე გინორთელი.

მიჸორქ თინერო მიჸორქ

თინერო გოლვაფირო

მუჭოთ მითინი მითინს

ვაჸოროფებუ დიო.

მიჸორქ ირნერო მიჸორქ

შილებე თაშით ვთქუათ:

მა ჯიმათ ვორექ სკანი

ჸოროფილით დო სკუათ.

ჩქიმ წირდე შურიშ ცირა

ჩქიმი თოლსინთე ჩილი,

სი ჩქიმ დათ რექ დო დიდათ,

სი ირფელი რექ ჩქიმი.

ჸოროფაშენი ბოლოს

ჯილდო ქორედა, ართის,

თინა სი რხვადუ ხვალე

დო სი გინგოგანქ მარდის.

ნერგის მით დარგუანსუნ

ნაჸოფის თინა გურე

მარდი სი თიშენ ნამდა

         ჸოროფა ქუდმოგურე.

                      შანდორ პეტეფი
           თარგმნა: ფაუსტ ნადარაიამ

მა თქვა მიჸორდით

მა თქვა მიჸორდით

დო შილებე გვალა ბოლოშახ

ვართ შქირატელე

თი ჸოროფაშ დაჩხირიშ ალი,

მარა ინა თქვა

ანწი მეტის ვეშგაწუხენა,

თქვანი წუხება

ვეჸუაფუ დღას ჩქიმი ბრალი.

მა  თქვა მიჸორდით

უიმენდეთ, შურუქალუო,

მორიდება  დო

მინი ეჭვი ბჭოფუნდ ჩხოროფათ,

მა თქვა მიჸორდით

ართშურო დო თეში ართგურო,

ნიტე შხვას ხოლო

ჸეთინერო თქვა ქეყოროფათ.

                                              ალექსანდრე პუშკინი
                                   
                                          თარგმნა: ფაუსტ ნადარაიამ

ომარ ხაიამის ხუთი რობაი მეგრულად

1.

მენცარემქ,  ნამუთ

ჭკვერეფი  რდეს დო იგურუეს,

მუნეფიშ რჩქენას

სანთელცალო დუდი გულუეს

მარა უკმელას

თი სანთელით შარაქ ვაგორეს

ჩქი არიკეფი

ქომიწის დო ქიდირულუეს.

2.

 სკან გურს სოიშახ

გიანთხუდას ღურუშ ორანი

ჭკუაშა ღვინით

ქუმორთი დო ვამგაღორანი

რუგუნჯი ვარდა,

ქიმეხვადი, სი ორქო ვარექ

დორთხორანი დო

ხელახალო გეშართხორანი

3.

ბედიშ ბადეშა

ვამარტინუ, სოდგა ვიდინი,

გურს მაჭუ, მეტი

ვეშემლებუ, თიზმა ვითვინი,

 რახან თაქ მულა

ჩქიმდა მითინს ვაუკითხირუ,

ვართ თაურეშე

ულას მკითხენს ანწი მითინი.

4.

ჩქიმი თაქ მულათ

ვამიჩქ ღორონს მუ ერგებუნი,

ვარა ჩქიმ ულათ

თაურეშე მუ დერკებუნი,

მუსხი ხანიე

ვკითხუენქ დო ვამიწუესუ

თე ულა-მულა

მუშოთ აფუ მოგონებული.

5.

ჸათე ცაშ თუდო

თე ქიანას  მით დაბადებე,

არძაშ ცხოვრება

ტანჯებათ დო ღურათ გათებე,

აბა, მინი რდუ,

ვარა მინ რე თაქ ბედინერი?

ბედინერიე

 ნამუთ შურო ვადაბადებე.

თარგმნა: ფაუსტ ნადარაიამ